Avukatlık Yasası ve Etik Bir Değerlendirme

Bu yazıda ahlak, meslek kuralları ve etik arasında yapılan ayrımlardan yola çıkılarak, mevcut Avukatlık Kanunu bir incelemeye tabi tutulmaktadır.

Avukatlar,   “hukuk alanında” faaliyet gösterir, gerçek ve tüzel kişilerin hukuki sorunlarında müvekkillerine yardımcı olurlar. Avukatların mevcut hukuk sistemi içindeki faaliyetleri ve yargı sistemi içinde elde ettikleri neticeler bir anlamda o toplumun adalet anlayışını da ortaya koyar. Hukukun uluslararasılaşmaya başlamasıyla, toplumsal adaleti test edecek uluslararası kurallar da ortaya çıkar. Ancak hemen söylenebilir ki, avukatların en az eleştirel baktıkları alan kendi alanlarıdır. Mesleki makaleler, avukatların yazdıkları makaleler içinde çok az yer tutar. Avukatlık Yasasında yapılan değişiklik çalışmaları esnasında da avukatların çok konuştuğu, çok yazdığı söylenemez. Daha ziyade TBB veya birkaç baro önderliğinde yapılır bu değişiklikler. Avukatlar çoğu zaman tartışmaların dışındadır.

Yazıda “Etik” ifadesinin anlamı üzerinde de durulmaktadır:  Aslında her yasa, bu çerçevede her avukatlık yasası o toplumun ahlak düzeyini de gösterir.  Etik daha genel bir kavram olarak, ahlak felsefesi olarak tek bir ahlakla değil bütün ahlaklarla ilgilenir ve ahlak sistemlerini analiz eder. Etik kavramının bir anlamı da Kant’ ın deyimiyle “Pratik Felsefedir.” Şu halde avukatlar kendi yasasına nasıl bakıyor sorusunun bizzat kendisi bir “etik sorudur.” İkinci bir düzey de, Etik bakış “bakanın nereden baktığını, etik değerlerini” de ortaya koyar. Saf Etik, ahlaki değerler karşısında tarafsızken avukat olarak yaşayan birisi, kendi mesleğiyle ilgili bir bakış açısı oluşturmak isterken, ister istemez tarafsız olamaz.  Şu halde etik bir değerlendirme, değerlendirmeyi yapanın referanslarını da anlamamızı sağlar.

Yazıda bu çerçevede, 17 somut başlıkla mevcut Avukatlık Kanunu’nun etik sorunları ortaya koyulmaktadır. (Haluk İnanıcı, 21. Yüzyılda Avukatlık ve Baro isimli kitabın içinde, Legal Yayınları, 2008)